Cách nhanh nhất để học luật đánh chắn

Bên cạnh tổ tôm thì chắn là bộ môn được rất nhiều các tỉnh miền Bắc chơi. Một nét văn hóa không thể thiếu những lúc rảnh rỗi của các cụ. Số lượng quân bài rất lớn nên việc nhớ thường phải mất nhiều thời gian. Cách đánh bài chắn cũng gần như tổ tôm nhưng chỉ có một số nét riêng. Luật đánh chắn có lẽ được nhiều người quan tâm nhất. K8 đã đọc và thấu hiểu hết luật của bộ môn này. Dưới đây là tất cả những gì về chắn mà K8 thống kê được. 

Quá trình phát triển của chắn

Cũng giống như cách xuất thân của tổ tôm thì chắn hình thành từ những người có điều kiện khá giả thời xưa. Cờ bạc thời xưa có lẽ còn phát triển hơn bây giờ nên chắn được rất nhiều các cụ lớn tuổi biết đến. Những tỉnh thành miền Bắc có số lượng người chơi chắn nhiều nhất. Những thời kỳ đầu thì chắn và tổ tôm dễ bị nhầm lẫn với nhau do sử dụng chung những lá bài. Tuy nhiên luật đánh chắn về sau được rút gọn hơn so với tổ tôm. Những lá bài cũng giảm xuống để người chơi dễ làm quen hơn.

Có thể nói học cách đánh chắn dễ hơn so với tổ tôm. Vì vậy mà nếu tính đến nay số lượng người chơi chắn đang dần áp đảo tổ tôm.  

Một bộ chắn gồm có những gì

Mặc dù quân bài giống tô tôm nhưng một bộ chắn có nhiều thứ khác so với tổ tôm. Trước tiên nhìn qua thiết kế thì những lá bài chắn giống với tổ tôm, tứ sắc và tam cúc. Hình dạng quân bài là chữ nhật. Dài khoảng 12 – 13cm và chiều ngang là 2 – 3cm.

Sau khi chắn được trở lên phổ biến thì nhiều nhà sản xuất đã phát hành bộ bài riêng. Trước khi bộ bài chắn riêng biệt ra đời thì người chơi đầu phải sử dụng bộ bài tổ tôm. Sau đó loại bỏ những quân bài riêng biệt ra. Cụ thể sẽ loại khoảng 20 quân bài tổ tôm để còn lại 100 lá bài theo luật đánh chắn. Trong số 100 lá bài chắn sẽ có những quân bài sau:

Hình tượng những quân bài

• Sẽ có 4 quân bài tên chi in hình người đàn ông đang đeo thùng gỗ chân khập khiễng. 
• Các quân bài sẽ được xếp từ 2 cho đến 9 nhưng được gọi theo âm Hán – Việt. Bắt đầu bằng quân nhị. Đầu tiên sẽ là hình quả đào, người đàn ông chống gậy và một người đeo vòng. Lần lượt cách gọi sẽ là nhị vạn, nhị sách và nhị văn.
• Những quân tam sẽ là hình người phụ nữ mặc kimono, người đàn ông cầm sợi dây và cuối cùng là người đàn ông cầm chiếc hộp hình trụ. 
• Hàng tứ đầu tiên sẽ là hình người đi trên xe, sau đó hình người đàn ông cầm chiếc rổ và cuối cùng là người phụ nữ cầm chiếc bình. 
• Quân bài ngũ sẽ là hình ngôi chùa, người đàn ông hút thuốc và chiếc thuyền. 
• Lục bao gồm người đàn ông chở hàng, một người cầm cái cây và người cầm cuốc hướng mặt lên trời.
• Các quân bài thất sẽ là một người đang múa võ, người cầm bình hình trụ và người cuối cùng đang đi.
• Những quân bát sẽ là hình cậu bé đi cà kheo, hình cá chép và người đàn bà hút thuốc.
• Cửu sẽ có những quân bài hình người đàn ông vác đồ, người phụ nữ mang theo túi và người đàn đông đang mang theo một cái đèn.

Lưu ý tất cả quân bài chắn đều có 4 lá. Bên cạnh đó chỉ có quân chi là không có hàng sách, vạn và văn. Những hàng đặc biệt được ký hiệu ngay bên cạnh chữ số. Ví dụ như bát sách thì sẽ có chữ bát và chữ sách trong quân bài. 

Học cách đánh chắn

Để chơi chắn cần ít nhất 3 người và nhiều nhất 5 người. Trong đó sẽ có 2 hoặc 4 người chơi. Một người có nhiệm vụ chia chắn. Mỗi lần chơi chắn đều cần có người chia bài. Bởi không giống 52 là bài Tây thì người nhất có thể cầm trên tay chia. Tuy nhiên 100 quân bài chắn khá dày và chia mất nhiều thời gian. Vì vậy sẽ có một người chia riêng một bộ bài chắn. Sau khi làng đánh xong sẽ đẩy bộ bài chia xong vào và tiếp tục lấy bộ bài đã đánh xong ra chia. 

Cách chia chắn

Người chia chắn sẽ bắt đầu chia đều 100 lá thành 5 phần bằng nhau. Chia cho đến khi chỉ còn 5 lá bài trên tay sẽ dừng lại. Sau đó xếp 5 phần đó vào 5 ô riêng biệt. Thường thì chắn sẽ được đựng trong hộp có 5 vách ngăn xung quanh và có 1 ngăn ở giữa để đựng 5 lá thừa.

Mỗi bộ sẽ có 19 lá và chắc chắn phải thừa ra 5 lá bài. Nếu không thừa đủ 5 lá thì bắt buộc phải đếm lại bài sao cho 5 bộ đủ 19 quân. Tất cả phải có 100 lá nếu không cần tìm xem có ai làm thất lạc dưới chân không. Đây là điều quan trọng khi chơi chắn bởi tránh được tình trạng gian lận. 

Chia chắn thông thường sẽ gom lại bộ bài đã đánh xong và đẩy bộ khác vào trong. Người chia chắn sẽ nhận được tiền nếu đánh chắn mà các nhà đặt cược tiền trước rồi ăn. Hoặc cuối ván chơi sẽ nhận được thù lao nhất định.

Cách đánh chắn  

Ban đầu thì mọi người sẽ bốc cái để xác định ai đánh trước. Kể từ ván sau thì người nhất sẽ bốc bài mà người chia đưa vào để xác định ai đánh trước. Sẽ có 5 phần bài và 5 lá lẻ được gộp lại với nhau. Người nhất dùng tay gộp 5 lá lẻ vào bộ bài nhất định để bốc cái ván mới. Sau đó mỗi người sẽ lấy phần bài theo chiều kim đồng hồ. Như vậy ban đầu mỗi người sẽ có 19 trên tay.  

Cách đánh bài chắn yêu cầu người chơi phải xếp những quân bài thành bộ đôi hoặc chắn để chiến thắng. Khi bài chẵn nghĩa là ù những người chơi phải gọi đúng tên bài ù nếu không sẽ phải đền làng. Trong luật đánh chắn có rất nhiều loại bài ù vì vậy người chơi phải học thuộc tất cả để có thể gọi đúng. 

Chắn được cấu tạo từ hai lá bài giống nhau về số và cả chất như văn, vạn, sách. Còn nếu có hai quân như bát văn và bát vạn thì đó được gọi là cạ. Cùng có tam văn, tam vạn và tam sách sẽ được tính là bộ ba. Những quân không có sự kết hợp nào trong bài sẽ là lá bài lẻ. 

Những thể loại ù trong chắn

Người chơi cần phải nhớ cách ù trong đánh chắn nếu không sẽ đền làng bằng đúng số tiền mà mình gọi ù sai. Tất cả những cách gọi ù trong chắn sẽ bào gồm: 

• Cách ù cơ bản nhất chính là xuông. Trên bài không có gì đặc biệt nhưng chẵn bài nên được gọi là xuông.
• Người chơi ù liên tiếp hai ván được tính là ù thông. Khi ù hai ván phải xướng là ù thông nếu không chỉ được tính là ù xuông.  
• Nếu ù khi bốc bài đến cửa của mình được gọi là chì.
• Nhà cái khi mới cầm bài lên đã có 10 chắn được gọi là thiên ù. 
• Người chơi ù có ba quân tam thuộc vạn, văn và sách thì gọi là ù tôm.
• Quân chi, cửu vạn và bát sách đi với nhau là ù lèo.
• Bài người chơi không có bất cứ quân đỏ nào những chẵn là ù bạch định. 
• Người chơi kết hợp được 8 quân bài màu đỏ lại với nhau sẽ được gọi là ù tám đỏ.
• Sở hữu 4 quân chi trong bài sẽ ù kính tứ chi. 
• Chơi chắn mà bốc được hoặc mới đầu cầm bài có 2 chắn giống nhau sẽ ù thiên khai.
• Người chơi ù với hai quân chi và kết hợp bạch thủ. Đây được gọi là bạch thù ù chi. 

Lời kết

Những gì K8 đã phân tích ở trên đều cho người đọc một cái nhìn đầy đủ về luật đánh chắn. Điều quan trọng mà người chơi nên nhớ chính là cách gọi tên các thể loại ù trong chắn. Đây là bước đầu nếu muốn đánh chắn bởi gọi sai vừa mất ù lại phải đền làng. Chúc người chơi sau bài viết này sẽ trở thành cao thủ đánh chắn.