Thể loại cờ bạc nổi tiếng nhất Trung Quốc chính là mạt chược. Phim ảnh Trung Quốc ngày xưa và hiện đại đều xuất hiện hình ảnh bài mạt chược được chơi. Tại các tỉnh biên giới Việt Nam và Trung Quốc thì bài mạt chược được chơi khá nhiều. Còn những tỉnh miền xuôi có lẽ chưa biết nhiều đến cách chơi mạt chược. Trong tiếng Anh thì mạt chược được đọc thành mahjong Hôm nay K8 sẽ cùng bạn đọc đi hết tất cả những kiến thức về bộ môn mạt chược nổi đình nổi đám ở đất nước Trung Hoa.
Nguồn gốc của bộ bài mạt chược
Một điều khá thú vị chính là bộ bài mạt chược có nghĩa là chim sẻ. Có thể thấy mỗi bộ bài trên thế giới đều có ý nghĩa riêng biệt. Trên phim ảnh những quân bài mạt chược sẽ mang màu trắng đục. Chất liệu của quân bài mạt chược thường được làm từ ngà hoặc sừng động vật. Vì vậy độ bền của bài mạt chược rất bền.
Tên gọi của người Việt là mạt chược. Tuy nhiên các nước dùng tiếng Anh sẽ gọi là mahjong. Vì vậy khi nghe cách chơi mahjong có thể hiệu ngay đó cũng chính là đánh mạt chược. Thời gian bộ bài mạt chược xuất hiện ở những năm giữa thế kỷ 19. Khi đó giới quý tộc Thượng Hải thích chơi mạt chược. Những tầng lớp thấp hơn không chơi được do quân bài được làm từ những đồ đắt tiền. Đặc biệt ở Việt Nam thì ít chơi mạt chược do những quân bài ghi bằng chữ Trung. Giá thành bộ bài mạt chược tại Việt Nam cũng khá cao.
Luật chơi mạt chược
Số lượng người chơi bộ môn này lại luôn là 4. Bởi chơi 2 người sẽ rất khó xếp được bài. Cũng giống như bộ môn phỏm Việt Nam thì chỉ có những người có địa vị trong xã hội mới chơi bài. Cách đánh mạt chược được giới quý tộc Thượng Hải truyền lại. Ban đầu những quân bài được làm bằng giấy. Tuy nhiên độ bền quá kém nên sau này họ quyết định làm bằng sừng và ngà. Được biết có rất nhiều cánh đánh mạt chược. Mặc dù vậy kiểu của Hong Kong là phổ biến nhất.
Cấu tạo những quân bài mạt chược
Số lượng quân bài mạt chược rất lớn bào gồm 160 quân. Những quân bài mạt chược được chia làm 4 nhóm nhỏ. Sau đây K8 chỉ rõ chỉ rõ chi tiết những quân bài từng bộ mạt chược.
Bộ cơ bản nhất – Bộ nạc
Ban đầu người chơi sẽ được làm quen với bộ nạc. Đây là bộ cơ bản trong mạt chược và ai cũng phải sớm làm quen với nó. Bên trong bộ nạc sẽ được phân thành những nhóm nhỏ khác có tên sách, vạn và văn.
Nhóm sách
Mạt chược có nghĩa là chim sẻ nên bộ nhóm đầu tiên sẽ có một quân hình chim sẻ. Sau đó sẽ là 8 quân bài có hình cây trúc. Những quân bài sẽ tăng dần số lượng hình cây trúc. Quân bài có hình chim sẻ sẽ có một cây trúc dưới chân chú chim. Sau đó quân lớn nhất sẽ cso 9 thanh trúc xếp thành 3 hàng.
Nhóm quân bài Vạn
Nhóm quân bài vạn dễ nhận biết hơn khi có chữ màu đỏ giống nhau bên dưới. Chữ này được gọi là chữ vạn. Bên trên quân bài là các chữ từ 1 đến 9. Các số được viết theo chữ của Trung quốc. Đây là nhóm bài khá dễ nhận biết trong mạt chược.
Nhóm Văn
Cũng giống như nhóm sách và vạn thì nhóm văn được xếp tổng có 9 quân bài. Phân biệt nhóm này với hai nhóm trên chỉ cần nhìn thấy hình chấm là nhận ra.
Tất cả bộ Tài Phao
Bộ Phao có nhiều nhóm những mỗi nhóm số lượng quân bài rất ít. Người chơi cần phải nhớ rất nhiều bộ và nhóm. Vì sau này cần xếp chúng lại với nhau để giành chiến thắng.
Nhóm hướng
Nhóm đầu tiên trong bộ Tài Pháo chính là nhóm hướng. Nhóm chỉ có 4 quân và chỉ 4 hướng đông, tây, nam, bắc. Chữ viết trên 4 quân bài có nghĩa là hướng đó luôn. Người chơi nếu biết được chữ Trung thì khi nhìn quân bài có thể hiểu được luôn quân bài.
Nhóm Trung, Phát, Bạch
Nhóm thứ hai cũng được viết bằng một chữ trên quân bài. Quân bài có chữ màu đỏ là Trung. Quân màu xanh lá là chữ Phát. Quân bài cuối cùng có hình chữ nhất chính là Bạch.
Cách phân biệt bộ Hoa
Đúng như tên gọi thì bộ Hoa có in hình những loài hoa trên quân bài. Bài mạt chược chỉ có 4 quân bài hoa đó là cúc, trúc, lan và mai.
Nhận biết bộ Tứ mùa
Gần giống với bộ Hoa những bộ Tứ mùa sẽ thể hiện hình những loài cây tượng trưng cho mùa đó. Mang tên tứ mùa nên những quân bài được gọi là xuân, hạ, thu, đông.
Bộ Hoàng
Bộ Hoàng cũng có 4 quân một nhóm. Đầu tiên là nhóm tứ Hoàng với bốn quân được đánh số bằng chữ Trung Quốc màu đỏ. Bên dưới quân bài có chữ màu xanh dương có nghĩa là Vương.
Tiếp theo chính là tứ hậu cũng được đánh dấu từ 1 đến 4 bằng chữ Trung. Tuy nhiên bên dưới có chữ màu xanh lá.
Nhận diện bộ Khung
Bộ này khá đặc biệt khi nó có thể thế chỗ quân bài trong bộ khác.
Nhóm khung xanh
Người chơi cần nhớ được những quân bài này để biết nó có thể thay cho quân bài nào khác. Đầu tiên là quân tổng sẽ thay thế được tất cả quân bài khác. Quân thùng sẽ thế chỗ cho những quân nhóm văn thuộc bộ nạc. Nhóm sách bộ nạc sẽ được thay thế bằng quân sọc. Quân cuối cùng trong nhóm khung xanh sẽ thay thế quân nhóm vạn.
Nhóm khung đỏ
Quân bài Hoa sẽ thế chỗ cho quân bài bộ Tài Pháo. Trong nhóm khung đỏ sẽ có một quân bài chữ màu đủ. Đó là quân hợp và nó có thể thay được bất kỳ quân nào trong bộ nạc bao gồm cả ba nhóm sách, vạn và văn.
Bộ Tài Pháo có hai nhóm và nhóm một sẽ có thể dùng quân Hỷ thay thế. Còn nhóm trung, phát và bạch thì người chơi có thể dùng quân Nguyên thay thế được.
Luật chơi mạt chược cơ bản
Trong một ván mạt chược sẽ có 4 người chơi. Tuy nhiên đôi khi sẽ có nhiều hơn 4 người muốn chơi mạt chược. Giống như đánh phỏm tại Việt Nam thì 4 ông đánh phải có tới 8 ông xem. Nhưng chắc chắn khi đánh phỏm sẽ không ai muốn ra ngoài ngồi. Còn cách chơi mạt chược sẽ thay người nếu có nhiều hơn 4 người đang trong bàn chơi.
Vị trí trong đánh mạt chược cũng rất thú vị. Không phải ai muốn ngồi đâu cũng được mà người chơi sẽ quyết định chọn chỗ bằng những quân bài. Trong mạt chược sẽ có nhóm hướng Đông, Tây, Nam, Bắc. Đây chính là những quân bài giúp người chơi chọn chỗ. Úp bốn quân bài xuống và người chơi sẽ bốc. Ai bốc được quân hướng Đông sẽ là người đánh trước. Những người bốc quân nào sẽ ngồi đúng hước quân bài đó. Ví dụ bốc hướng Tây sẽ ngồi đối diện người vừa bốc quân bài hướng Đông.
Cách này chưa hẳn đã là luật chơi mạt chược. Tuy nhiên nó lại thường xuyên được áp dụng trong cách chơi mạt chược. Bởi người ta cho rằng hướng đông sẽ mang đến vận đỏ nhiều hơn. Chính vì coi hướng Đông là may mắn nên khi những người đang ngồi hướng khác chiến thắng thì họ đều muốn ngồi chỗ đó. Vì vậy mà khi không phải người cửa đông chiến thắng họ sẽ chuyển hướng đông về phía người chiến thắng.
Luật chia bài mạt chược
Quân bài mạt chược được làm bằng hình khối nên khi chia sẽ úp hết tất cả xuống bàn. Bàn chơi mạt chược thường có một tấm vải mỏng đặt lên để tránh hỏng quân bài do ma sát. Trong phim ảnh có thể thấy sẽ có một người dùng hai tay xáo trộn những quân bài lại với nhau. Sau vài lần trộn bài thì người chia sẽ đưa cho mỗi nhà 40 quân để chơi.
Cách chơi bài mạt chược có nhiều nét thú vị khi không phải người chiến thắng sẽ được bốc trước. Thay vào đó người chia bài sẽ sử dụng xúc xắc để xác định ai đánh đầu tiên. Ví dụ nếu người chia bài là hướng Đông và tung ra quân xúc xắc có giá trị 3 thì người hướng Tây sẽ đánh trước. Hướng đánh trong mạt chược sẽ theo chiều kim đồng hồ.
Hướng dẫn chơi mạt chược
Bốn người chơi trên bàn mạt chược sẽ đánh theo hướng Đông rồi sang Nam, Tây và cuối cùng sẽ là người ngồi hướng Bắc. Hướng của những người chơi được phân định ở đầu ván. Khởi đầu trận thì người đánh đầu tiên sẽ có dư một quân so với 3 người còn lại. Mọi người sẽ có tổng 14 lần bốc bài. Sẽ có trường hợp ít hơn khi một trong 4 người chơi “ù”.
Cách đánh mạt chược khi xếp bài khá giống nhưng bộ môn như tổ tôm ở Việt Nam. Khi Người chơi có hai quân bài giống nhau sẽ xếp thành một đôi. Người chơi cũng sẽ có bộ ba quân bài tạo thành một nhóm. Tiếp theo là dọc những quân trong cùng một bộ.
Luật chơi mạt chược cũng có những trường hợp đặc biệt. Giống như những trò chơi khác khi người chơi muốn ăn quân bài nào thì chỉ khi người ngồi bên tay trái đánh ra họ mới được ăn. Trong mạt chược sẽ có hai thuật ngữ Phỗng và Chiếu. Đây là trường hợp người chơi có thể ăn quân bài mặc dù không ngồi bên phía tay phải người đánh. Được ưu tiên do khi ăn vào họ sẽ chiến thắng. Dĩ nhiên nếu người ngồi bên tay phải người đánh mà được Phỗng hoặc Chiếu thì họ được nhiên được quyền ăn trực tiếp và không ai giành được.
Kết thúc ván mạt chược
Một bán mạt chược sẽ kết thúc khi có người ù hoặc tới. Ban đầu người chơi sẽ có 13 quân bài. Để chiến thắng thì người chơi cần phải đánh và xếp bài sao cho bài của mình có bộ chẵn. Hiểu đơn giản chính là làm sao để bài trên tay không có quân lẻ nào. Dưới đây K8 sẽ chỉ cho người chơi những dạng bài được gọi là ù trong mạt chược.
Những kiểu bài ù trong mạt chược
Ù trong mạt chược có khá nhiều loại. Ù nếu bài có những bộ hoặc nhóm đặc biệt sẽ chiến thắng nhiều tiền hơn.
- Ù xuông hay còn gọi là ù muỗi: Bài ù xuông không có gì đặc biệt khi có bộ tài pháo hoặc 4 quân bài thuộc phu bất kỳ.
- Cách ù phình: Bài này được tính là một phán trong mạt chược. Cách chơi mạt chược sẽ có những thuật ngữ phán, phình. Người chơi cần có 4 phu dọc để chiến thắng.
- Nếu bài có 4 phu phỗng thì người chơi có thể ù. Ù này được gọi là tui tui và tính là 3 phán.
- Người chơi có được quân bài thuộc bộ tài pháo. Bài gồm phu dọc và cả ngang thì được gọi là ù Lai Hàng. Ù Lai Hàng có cùng số phán với ù tui tui.
- Ù có 6 phán sẽ được tạo ra từ 14 quân cùng hàng. Đây là ù mún trong mạt chược.
- Nếu người chơi ù không cần ăn bài thì được 1 phán và được gọi là bất cần nhân
- Bốc được 4 phỗng và ù luôn thì đó là khản khản.
- Bài có 13 quân gồm nhất và cửu cùng tài phao thì gọi là Thái Bảo. Người chơi sẽ được 13 phán nếu ù Thái Bao.
- Ù có nhóm Trung, Phát, Bạch sẽ gọi là Đại Tam Nguyên. Ù Đại Tam Nguyên được 9 phán.
- Nhỏ hơn ù Đại Tam Nguyên là Tiểu Tam Nguyên. Khi có 2 phỗng thuộc Trung, Phát, Bạch.
- Ù có nhóm Đông, Tây, Nam, Bắc sẽ được 36 phán. Tên gọi của bộ bài này là Đại Tứ Hỉ.
- Ù Tiểu Tứ Hỷ sẽ chỉ có 3 phu trong Đông Tây Nam Bắc.
Lời kết
Một trò chơi khá khó của Trung Quốc với những các kết hợp đặc biệt. K8 nói những gì ở trên đều hoàn toàn chính xác. Người chơi có thể học được cách chơi mạt chược qua bài viết này. Những cách ù và phương pháp đánh đều có thể áp dụng được trong thực tiễn. Chúc người chơi sẽ có được vốn kiến thức riêng của mình về trò chơi này và luôn giành được chiến thắng ở mọi bàn chơi.