Hé lộ cách chơi bài karuta từ đất nước Nhật Bản

Nước Nhật thật sự rất biết sáng tạo khi bên cạnh những trò như cờ shogi và bài hanafuda thì họ còn có karuta. Nếu là người Việt thì rất khó hình dung ra bộ môn này như thế nào. Tuy nhiên những ban duy học sinh trở về từ đất nước mặt trời mọc thì ai cũng có kiến thức về karuta. Sau đây sẽ là một số chia sẻ nhỏ của K8 về cách chơi bài karuta. Thực sự đây là bộ môn khá hấp dẫn.

Karuta là gì

Karuta thực chất mang ý nghĩa gọi chung cho rất nhiều bộ bài. Trước thế kỷ 16 thì nước Nhật chỉ có duy nhất một bộ bài. Tuy nhiên khi người Bồ Đào Nha đến vùng đất này thì họ đã mang đến bộ bài Tây 52 lá mà người Việt Nam hay dùng. Vì vậy trong từ điển của nước Nhật tạo ra một từ tên Karuta để ám chỉ bài. 

Đây là trò chơi đến từ Eawase karuta. Thông thường dễ thấy nhất vẫn là hai bộ bài uta garuta và iroha karuta. Những lá bài uta garuta sẽ có những bài thơ được in trên đó. Người chơi cần tìm ra được đúng bài thơ đó nhanh hơn đối thủ để chiến thắng. Đối với iroha karuta thì đây là bộ bài có cách chơi rất đơn giản. Trẻ con Nhật Bản thường được làm quen với bộ bài này từ rất sớm. Bởi vì trên đó có những hình vẽ và âm tiết trong chữ viết Nhật Bản. Các giáo viên thường sử dụng iroha karuta để giảng dạy.

Nổi tiếng nhất trong karuta có lẽ chính là hanafuda. Người Việt Nam thường gọi là bài hoa vì nó in hình những mùa trong năm. Trên lá bài thường có hình hoa lá hoặc sự vật hiện tượng. đây là trò chơi khá nổi tiếng bởi sự thú vị mà nó đem lại cực lớn. 

Bên trong bộ bài Karuta

Karuta là một tập hợp những bộ bài khác nhau. K8 sẽ đi sâu vào từng bộ bài để người chơi có thể hiểu được cách chơi karuta. Bên cạnh đó biết được thêm nhiều điều về văn hóa Nhật Bản. 

Thứ nhất bộ bài uta garuta

Được xếp vào trong hàng ngũ những bộ bài cổ xưa của karura nên uta garuta rất nổi tiếng. Tại Nhật bài uta garuta thường được chơi trong dịp Tết. Bởi trên những lá bài có các bài thơ cổ của Nhật Bản. Đây là bộ bài đã đi sâu vào văn hóa Nhật Bản. Bởi những bài thơ trên quân bài được nhà thơ Teika thời Heian sáng tác. Người chơi sẽ được phân cấp độ khi chơi garuta. Đạt tới cảnh giới cao nhất thì người chơi đồng thời sẽ trở thành nhà thơ. Bộ môn này đến nay đã có hẳn một giải đấu riêng.   

Bộ bài thiếu nhi – Iroha Karuta

Bộ bài thứ hai trong Karuta chính là Iroha Karuta. Đây trò bộ bài rất dễ chơi khi trẻ em Nhật Bản cũng có thể chơi. Những quân bài giống như bảng chữ cái của Nhật Bản. Trên mỗi quân bài sẽ có một câu ca dao, tục ngữ bắt đầu bằng chính chữ bài trên lá bài. Để có thể tạo được nhiều những câu ca dao và tục ngữ hơn thì bộ Iroha Karuta được chia làm ba biến thể. Trong đó biến thể Edo trở thành bộ bài thịnh trị nhất do thời. Những biến thể sẽ có những câu ca dao tục ngữ riêng của thời đó. Ví dụ như Edo sẽ nói về văn hóa và lịch sử thời Edo của đất nước Nhật Bản. 

Bộ bài Hanafuda – Bài hoa

Trong nhóm karuta chắc chắn hanafuda nổi tiếng bậc nhất. Đây là bộ bài xuất hiện khá muộn khi đến thế kỷ 19 mới được chơi. Bộ bài được chia làm 12 nhóm tượng trưng 12 tháng của một năm. Mỗi tháng sẽ có 4 lá bài trong đó tất cả đều vẽ những hình tượng trưng cho cây cối tháng đó. Cách chơi karuta hanafuda sẽ được K8 đề cập phần dưới đây.

Cách chơi bài karuta cơ bản nhất

Tổng kết lại thì karuta sẽ có 3 bộ bài chính là uta, iroha và hanafuda. K8pro sẽ cùng người chơi đi qua một lượt những cách chơi của những bộ bài riêng biệt trong karuta. 

Hướng dẫn cách chơi bài Uta Garuta

Số lượng thẻ bài uta garuta rất lớn bởi nó được tổng hợp từ 100 bài thơ cổ. Cách chơi bài karuta uta garuta yêu cầu người chơi phải có đôi mắt nhanh nhạy. Đặc biệt tay phải thật nhanh mới có thể giành chiến thắng. Bài uta được chia làm hai phần nhỏ khi mỗi phần 100 lá bài. 

Mỗi phần 100 lá bài khi ghép lại sẽ thành một bài thơ hoàn chỉnh. Hai phần uta gồm Yomifuda và Torifuda. Yomifuda sẽ ghi chép những nhân vật của bài thơ. Còn Torifuda sẽ thường là phần chữ của bài thơ. Để chơi được bài uta karuta cần ít nhất 3 người bao gồm một người sẽ đọc những bài thơ. Hai người chơi có nhiệm vụ phải tìm được nhân vật trong bài thơ và phần còn lại tức là lá bài trong Torifuda. 

Người chơi ban đầu sẽ trải bài để hai bên cùng chọn lựa. Yêu cầu quan trọng nhất khi chơi uta garuta chính là phải thuộc tất cả bài thời. Bởi chỉ có thể thuộc thì người chơi mới nhanh chóng chọn được đúng là bài. Người nào chọn được đúng nhiều lá bài nhất mà người ngâm thơ đọc sẽ giành chiến thắng. Nhanh tay nhanh mắt là ưu điểm để chiến thắng trò chơi này. 

Luật chơi Hanafuda Karuta

Chơi bài hanafuda có 2 người. Ban đầu bộ bài sẽ được úp xuống và mỗi bên sẽ bốc một lá để chọn người đánh trước. Ai bốc được lá bài của tháng thấp hơn sẽ là người đánh trước. Bắt đầu chơi bài thì sẽ có 8 lá bài được lật ngửa giữa bàn chơi. Mỗi người sẽ có 8 lá bài trên tay. Khi đánh bài thì người chơi sẽ đánh là bài xuống và nếu nó cùng tháng với quân bài nào trong 8 lá đang lật sẽ được ghép thành một đội và hạ xuống trước mặt. 

Đến khi nào không thể ghép được đôi nữa thì người đối diện mới đến lượt. Người chơi cần phải nhớ những lá nào thuộc tháng nào để chơi hanafuda. Khởi đầu ván bài nếu không có nhà nào sở hữu bộ bài đặc biệt thì mọi thứ diễn ra bình thường. 

Cách chơi bài karuta hanafuda sẽ có những bộ được gọi là yaku. Tùy thuộc vào từng loại yaku mà mức điểm sẽ khác nhau. Ai có những yaku sẽ có quyền dừng chơi rồi tính điểm. Đến cuối trận hai người chơi sẽ so điểm để xác định người dành chiến thắng.

Cách chơi Iroha Karuta

Là bộ bài dành cho trẻ em nên cách chơi Iroha rất dễ. Chỉ cần một bộ bài và hai người chơi là có thể chơi được iroha. Ban đầu những là bài sẽ được trải ra bàn và ngửa lên. Một người sẽ được chọn chơi trước và đọc lên chữ cái trong bảng. Tên gọi của bộ bài cũng nói lên được ý nghĩa của nó. Iroha trong tiếng Nhật có nghĩa là chữ cái. Bảng chữ cái được chọn in lên lá bài iroha là hiragana. Đây là bảng chữ mềm và là bảng cơ bản nhất trẻ em Nhật Bản phải học đầu tiên. 

Sau khi người chơi đầu tiên đọc chữ cái thì người đối diện sẽ tìm lá bài đó. Sau đó hai bên sẽ đổi lượt chơi. Bài iroha karuta khá thường in những điều thú vị về văn hóa Nhật. Đây chính là tài liệu học tập tốt cho trẻ em.

Lời kết 

Người chơi sau khi đọc hết bài viết chắc chắn đã biết được karuta gồm có những bộ bài nào. Cách chơi bài karuta sẽ khác nhau tùy vào bộ bài mình đang chơi. Cấp độ khó của những bộ bài được xếp từ dễ đến khó: iroha, hanafuda và khó nhất là uta karuta. Đây là bộ bài khá hay và mang đậm văn hóa Nhật Bản.